oczyszczalnia ścieków

Korzystanie z szamba jest uciążliwe i kosztowne, ponieważ konieczne jest częste, średnio co 2 tygodnie, opróżnianie zbiornika. Aby ścieki nie zaczęły fermentować i nie wydzielał się metan, nie powinny one przebywać w zbiorniku dłużej niż 2 tygodnie

Musimy więc pamiętać o tym, by w odpowiednim czasie zamówić wóz asenizacyjny, być w tym czasie w domu i za wywóz nieczystości zapłacić. „Codzienna” eksploatacja oczyszczalni natomiast ogranicza się tylko do usuwania co 2-3 lata osadów powstających w instalacji kanalizacyjnej.

Na oczyszczalnie przydomowe (o przepustowości do 7,5 m³ na dobę) nie jest wymagane pozwolenie – wystarczy zamiar budowy zgłosić w urzędzie gminy. Może jednak okazać się, że miejscowy plan zagospodarowania terenu nie dopuszcza wykonania oczyszczalni ścieków.

Przeszkodą może być również okresowe zalewanie terenu oraz zbyt mała powierzchnia działki (wymagana minimalna odległość drenażu od najbliższego ujęcia wody własnego lub sąsiada).

Decydując się na własną oczyszczalnię, warto zapytać w gminie czy nie przydziela dotacji na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków.

Oczyszczalnia „neutralizuje” ścieki do postaci, w której można je bez szkody dla środowiska odprowadzić do odbiornika (gleby lub rzeki, czy jeziora). Ponieważ jednak dom nad rzeką czy jeziorem to rzadkość, więc w praktyce oczyszczone ścieki rozprowadza się w odpowiednio chłonnym gruncie, za pośrednictwem drenażu rozsączającego lub studni chłonnej. 

Dobrze usytuowana

Lokalizacja przydomowej oczyszczalni ścieków powinna uwzględniać minimalne odległości od różnych obiektów i wód gruntowych:

Elementy zagospodarowania lub zabudowy terenu	Odległość w metrach od
	osadnika	drenażu
Granica posesji lub droga	2 m	2 m
Dom mieszkalny	brak norm	5 m
Studnia – ujęcie wody pitnej	15 m	30 m
Wody gruntowe	brak norm	1,5 m
Rurociągi z gazem, wodą	1,5 m	1,5 m
Kable elektryczne	0,8 m	0,8 m
Drzewa i krzewy	brak norm	3,0 m

Oczyszczalnia, ale jaka?

Drenaż rozsączający: a- schemat b- przekrój przez drenaż c- widok z góry

Typowo ułożony drenaż rozsączający (fot. Nevexpol)

W oczyszczalniach przydomowych ścieki oczyszcza się w sposób beztlenowy i tlenowy. Pierwszy etap – beztlenowy – odbywa się w osadniku gnilnym, drugi – tlenowy – dobiera się indywidualnie. Dobór metody uzależniony jest od wielkości działki, poziomu wód gruntowych, przepuszczalności gleby oraz dostępności otwartych cieków wodnych, np. rzeki czy jeziora.

Powierzchnia działki jest "wykorzystywana" przez drenaż rozsączający, filtr piaskowy oraz oczyszczalnię hydroponiczną. Alternatywą są oczyszczalnie ścieków z osadem czynnym lub ze złożem biologicznym.

Nie potrzebują dużej powierzchni, gdyż proces oczyszczania odbywa się nie w gruncie, ale w odpowiednio skonstruowanych zbiornikach. Wadą są wyższe koszty inwestycyjne i eksploatacyjne związane z zużywaniem przez oczyszczalnię energii elektrycznej. 

Wybór metody zależy m.in. od wielkość działki, ilości i stopnia zanieczyszczenia produkowanych ścieków, gęstości zabudowy, odległości od ujęcia wody oraz od kwoty, jaką możemy przeznaczyć na budowę oczyszczalni. 

W większości oczyszczalni wstępnym etapem jest oddzielenie części stałych. Cząstki cięższe opadają na dno i ulegają fermentacji, lżejsze zaś (głównie tłuszcze) tworzą na powierzchni kożuch. To wstępne oczyszczanie odbywa się w osadniku gnilnym, z którego ścieki przepływają do pozostałych urządzeń. 

Aby uniknąć przechodzenia zanieczyszczeń do dalszych części oczyszczalni, odpływ zaopatruje się w filtr. Osad i kożuch trzeba co jakiś czas usuwać, filtr – czyścić. Dalsze ich losy zależą od rodzaju oczyszczalni.

Oczyszczalnie ścieków

Oczyszczalnie ścieków UGOS przeznaczone są do unieszkodliwiania ścieków bytowo – gospodarczych powstających w pojedynczych gospodarstwach domowych lub w ich niewielkich zgrupowaniach. Zastosowanie oczyszczalni UGOS stanowi rozwiązanie problemu odprowadzania ścieków z miejsc, których podłączenie do zbiorczych systemów kanalizacji jest utrudnione, bądź niemożliwe. Rozpiętość typoszeregu UGOS pozwala na dobór urządzenia dla jednostek osadniczych liczących od 4 do 500 osób, przy założeniu dobowego zrzutu ścieków 150 l na jednego mieszkańca, daje to zakres wydajności do 0,6 do 75 m³/d.

Oczyszczalnie UGOS są kompaktowymi urządzeniami zabudowanymi w monolitycznym zbiorniku, z wydzielonymi w jego wnętrzu przestrzeniami technologicznymi. Zbiorniki oczyszczalni UGOS przeznaczone są do zabudowy podziemnej. W zależności od wielkości układu, oczyszczalnie są zabudowane w zbiornikach polietylenowych lub żelbetowych. Poszczególne urządzenia typoszeregu różnią się gabarytami i detalami konstrukcyjnymi, jednakże zasada działania oczyszczalni pozostaje jednakowa.

Ścieki wprowadzane do urządzeń poddawane są oczyszczaniu mechaniczno – biologicznemu (technologia osadu czynnego). Oczyszczanie ścieków zachodzi w wyniku następujących po sobie procesów sedymentacji, denitryfikacji, nitryfikacji, defosfotacji oraz filtracji. W wyniku tego osiągany jest efekt ekologiczny zgodny z wymaganiami Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 roku (Dz. U. nr 137, poz. 984) w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzeniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego:

Wskaźnik zanieczyszczeń	Stężenie zanieczyszczeń w ściekach oczyszczonych [g/m3]
Zawiesina ogólna	50
BZT 5	30
ChZT	150
Azot ogólny	30
Fosfor ogólny	5

Oprócz wysokiej sprawności technologicznej, znaczącą zaletą oczyszczalni UGOS jest ograniczenie do minimum podstawowych czynności eksploatacyjnych. Obsługa oczyszczalni sprowadza się do comiesięcznej interwencji, w której skład wchodzą: kontrola poziomu osadu nadmiernego, czyszczenie filtra na wylocie oraz czyszczenie filtra dmuchawy. Dodatkowo okresowo należy usuwać osad nadmierny, częstotliwość tej czynności uwarunkowana jest szybkością przyrostu biomasy w oczyszczalni.